به گزارش «راهبرد معاصر»؛ ۲۵ ژوئن دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در جریان اجلاس ناتو در لاهه با ولودیمیر زلنسکی، همتای اوکراینی خود دیدار کرد. به نظر میآمد این دیدار به خوبی پیش رفت. زلنسکی بعداً گفت، برای مقابله با حملات هوایی شدید روسیه درخواست کمک کرده و اوکراین آماده خرید تجهیزات و حمایت از تولیدکنندگان سلاح آمریکایی است.
ترامپ با صراحت گفت: آنها میخواهند موشکهای ضد بالستیک، معروف به موشکهای پاتریوت دریافت کنند و خواهیم دید آیا میتوانیم مقداری از آنها را فراهم کنیم.
توقف ارسال سلاح بهوسیله واشنگتن در برهه حساسی انجام میشود. روسیه به طور پیوسته حملات هوایی خود به اوکراین را افزایش داده است
اول ژوئیه پنتاگون با اعلام توقف ارسال تمام محمولههای موشکهای پاتریوت به اوکراین و همچنین موشکهای ضدهوایی استینگر، گلولههای توپخانه و موشکهای هوا به هوای اسپارو از نوع مورد استفاده در جنگندههای اف-۱۶، اوکراین و متحدان ایالات متحده را شوکه کرد. تعداد زیادی از این سلاحها پیشتر به انبارهایی در لهستان تحویل داده شده و منتظر انتقال از مرز بودند. ترامپ این اقدامات را به عنوان اطمینان خاطر تلقی کرد.
در تغییر موضع غافلگیرکننده دیگر، ترامپ بهتازگی از احتمال ارسال برخی سلاحهای دفاعی خبر داد. آیا اوکراین میتواند به حرفهای وی اعتماد کند؟ طبق گزارش رسانهها، به نظر میآید ترامپ از تصمیم پنتاگون برای تعلیق کمکها بیاطلاع است. چه کسی، به طور خاص، سیاست ایالات متحده در قبال روسیه و اوکراین را هدایت میکند؟
توقف ارسال سلاح بهوسیله واشنگتن در برهه حساسی انجام میشود. روسیه به طور پیوسته حملات هوایی خود به اوکراین را افزایش داده است. چهارم ژوئیه، اندکی پس از تماس تلفنی میان ترامپ و ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه، مسکو بزرگترین حمله هوایی خود را از آغاز جنگ آغاز کرد و صدها پهپاد و موشک را در یک موج هشت ساعته از حملات به شهرهای اوکراین فرستاد. ترامپ گفت، از اقدامات پوتین بسیار ناامید شده است. با وجود این، هنوز مشخص نیست تحویل سلاحها شامل چه مواردی خواهد بود و چه زمانی آغاز میشوند.
ادامه خودداری واشنگتن از ارائه کمکهای مالی، تمام تلاشهای کییف را برای راضی کردن ترامپ نادیده میگیرد. اوکراینیها زیر فشار کاخ سفید، قراردادی امضا کردند که به ایالات متحده حقوق گستردهای برای بهرهبرداری از منابع معدنی این کشور اعطا میکرد. کییف با آتشبس پیشنهاد شده واشنگتن موافقت کرد، آتشبسی که رئیسجمهور روسیه آشکارا آن را نادیده گرفت، اما همه اینها مؤثر بود.
مقامهای اوکراینی خونسردی خود را حفظ کردند، در حالی که ترامپ و فرستادهاش، استیو ویتکاف طوطیوار استدلالهای کرملین را تکرار و شخصیت پوتین را ستایش میکردند. ویتکاف بهتازگی اعتراف کرد: پوتین را آدم بدی نمیدانم.
دلیل رسمی توقف ارسال سلاح، نگرانی ادعایی پنتاگون درباره اتمام ذخایر سلاحهای ضروری بود. سناتور ریچارد بلومنتال، عضو کمیته خدمات مسلح سنا این استدلال را «گمراهکننده و شاید فریبنده» توصیف کرد. به نظر میآید سوءظن وی پس از گزارش انبیسی نیوز مبنی بر اینکه بررسی داخلی پنتاگون به این نتیجه دست یافته است ارائه سلاح به اوکراین بر آمادگی ارتش آمریکا تأثیری نخواهد گذاشت، تأیید شد.
علاوه بر این جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت جو بایدن، رئیسجمهور سابق آمریکا این بهانه را زیر سؤال برد و استدلال کرد، راههایی برای حفظ کمک به اوکراین بدون به خطر انداختن آمادگی آن وجود دارد. وی نوشت: امکان دارد دولت دوست نداشته باشد این را بگوید، اما به نظر میآید رئیس جمهور در حال کاهش کمکهای امنیتی ایالات متحده به اوکراین است.
شرایط گستردهتر نشان میدهد سالیوان امکان دارد درست بگوید. سوم ژوئیه، سه سناتور دموکرات از تحقیقاتی درباره خودداری آشکار دولت از اجرای تحریمهای جدید علیه مسکو خبر دادند. ترامپ همچنان تمایلی به افزایش فشار بر روسها ندارد. برعکس، واشنگتن بهتازگی برخی تحریمهای اعمال شده علیه مسکو از سال ۲۰۲۲ را به حالت تعلیق درآورده است، همانطور که پوتین از ترامپ خواسته بود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت جو بایدن، رئیسجمهور سابق آمریکا این بهانه را زیر سؤال برد و استدلال کرد، راههایی برای حفظ کمک به اوکراین بدون به خطر انداختن آمادگی آن وجود دارد
این داستان پیامدهایی بسیار فراتر از اوکراین دارد. متحدان اروپایی ناتو که در اجلاس بیوقفه برای جلب نظر ترامپ تلاش کردند، نتوانستند از تمایلش برای زیر پا گذاشتن وعدهها و رها کردن شرکای ظاهریاش در موقعیتی دشوار چشمپوشی کنند. آنها نمونهای به همان اندازه تکاندهنده را در ماه مارس دیدند؛ زمانی که دولت ناگهان جریان اطلاعات ضروری مورد نیاز به کییف را متوقف کرد.
ترامپ همچنین بارها ماده ۵ بند دفاع متقابل ناتو را زیر سؤال برده است که آخرین موردش درست قبل از اجلاس اتفاق افتاد و ارکان وجودی این سازمان را تضعیف کرد. اگر به تمایل متحدتان برای دفاع از خود اعتماد ندارید - یا اگر این تصمیم میتواند روز دوشنبه و سهشنبه تأیید شود - پس شما اتحاد ندارید.
در شرایط فعلی، ایالات متحده از هر فرصتی برای نشان دادن غیرقابل اعتماد بودن خود استفاده میکند. شرکای وفادارش دریافتهاند وعدههای حمایت اکنون مشروط، ناپایدار و در برخی موارد زودگذر هستند. کانادا، دوست وفادار ۱۰۰ ساله، اکنون خود را در مواجهه با اظهارات جنگطلبانه کاخ سفید میبیند که موجودیتش را به عنوان کشوری مستقل زیر سؤال میبرد.
دانمارک که در جنگ جهانی به اصطلاح علیه تروریسم در کنار ایالات متحده ایستاده است، باید با رئیس جمهور آمریکا که بهطور ضمنی گفته است در صورت تحویل ندادن کپنهاگ، امکان دارد نیروهایش را برای حمله به گرینلند اعزام کند، مقابله کند. عجیب است عضو اتحاد دفاعی با کشوری باشید که بهطور ضمنی گفته است امکان دارد به شما حمله کند.
سران ناتو پس از پایان اجلاس ژوئن بدون هیچ رسوایی بزرگی، نفس راحتی کشیدند. اما آنها این کار را به قیمت کاهش رتبه اوکراین از فهرست اولویتهای رسمی این اتحاد انجام دادند. همانطور که توری تاوسیگ، عضو ارشد شورای آتلانتیک گفت، این جلسه نتوانست به تردیدهای فزاینده درباره تعهد واشنگتن به امنیت اروپا پاسخ دهد. وی نوشت: دور دوم ریاست جمهوری ترامپ در کاخ سفید، دوران جدیدی از روابط فراآتلانتیک را آغاز کرده است که در آن اروپاییها دیگر نمیتوانند به طور کامل به ایالات متحده اعتماد یا تکیه کنند.
اروپاییها تنها نیستند. برخی منابع تصمیم به توقف کمکها را به البریج کولبی، معاون وزیر دفاع در امور سیاستگذاری نسبت دادهاند که به خاطر درخواستهایش برای تمرکز تلاشهای دفاعی ایالات متحده بر چین و کاهش یا حذف کمکها به اوکراین شناخته میشود.
چند هفته پیش، کولبی بررسی ناموفق از AUKUS، توافقنامهای برجسته که دولت بایدن با لندن و کانبرا برای کمک به استرالیا در دستیابی به ناوگان زیردریاییهای اتمی خود، ازجمله بهوسیله میلیاردها دلار در کارخانههای کشتیسازی ایالات متحده منعقد کرده بود، آغاز کرد. کولبی علنی این توافق را به چالش کشید و تصمیم فروش سه زیردریایی کلاس ویرجینیا به ویژه به نیروی دریایی استرالیا را زیر سؤال برده است.
جین شاهین، سناتور آمریکایی دموکرات و عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا گفت، «تضعیف این مشارکت شهرت ایالات متحده را بیشتر لکهدار میکند و سؤالات بیشتری میان نزدیکترین شرکای دفاعی ما درباره قابلیت اطمینان ما ایجاد میکند».
جای تعجب نیست کسی مانند کولبی که به عنوان «چینستیز» توصیف میشود، در چنین موقعیتی قرار گیرد. دولت دوم ترامپ به طور اساسی معنای متحد ایالات متحده بودن را تغییر داده است؛ از این پس، نیازهای واشنگتن در اولویت قرار دارد. دوستانش برای برآوردن نیازهایش آنجا هستند. اگر آنها انتظارات را برآورده نکنند، کنار گذاشته میشوند و وعدهها یا توافقات قبلی کاملاً نادیده گرفته میشوند.
روابط واشنگتن با شرکای امنیتی خارجیاش هرگز ساده یا خطی نبوده است؛ کافی است جنگ عراق را به یاد بیاوریم، زمانی که دولت جورج دبلیو بوش، ناتو و سایر متحدان را بر اساس اطلاعات سیاسیشده به جنگ دلخواه خود کشاند. با وجود این، تصور دولتی در گذشته که با دوستان فرضی خود با چنین بیتوجهی و تحقیری رفتار کرده باشد، دشوار است.
پس از توقف تسلیحات به کی یف، الکساندر کرایف، کارشناس سیاست خارجی اوکراین در فیسبوک پستی منتشر کرد که به طور کامل نظم جدید را خلاصه میکرد. وی نوشت، اوکراین سخت تلاش کرده بود هر کاری را که آمریکاییها خواسته بودند انجام دهد، اما تغییر موضع ناگهانی اخیر واشنگتن، آن را از مسیر اصلی خارج کرده است.
کرایف افزود: به نظر میآید این درس بسیار ارزشمندی برای تایوان، اسرائیل، اروپا و هر کسی است که ترامپ را شریک و دوست خود میداند و این درس بسیار گویاست.